Taşımacılık ve Lojistik Şirketi kurmak isteyenlerin öncelikle kuracakları şirketin türünü anonim veya limited şirket olarak belirlemesi gerekmektedir. Şirket türünün belirlenmesini müteakip şirketin aktif olarak faaliyette bulunacağı yasal kuruluş adresi belirlenmelidir.
Bunun için işyeri olarak kullanılmak üzere bir gayrimenkul satın alınmalı veya bir gayrimenkul işyeri olarak kiralanmalıdır. Lojistik, Türkiye’de rekabet üstünlüğü sağlamada her geçen gün önemi artan bir sektör haline gelmiştir ve zorlaşan rekabet koşulları altında maliyet avantajı sağlamak gittikçe zorlaşmaktadır. Bu itibarla lojistik sektörüne yatırım yapan firmanın ağır koşullarda rekabet edeceği göz önünde bulundurulmak suretiyle kuruluş işlemlerinden önce yatırım ve işletme sermayesi planlanmalıdır.
LOJİSTİK ŞİRKETLERİNİN ŞİRKET KURULUŞU ÖNCESİ VE SONRASINDA YAPMALARI GEREKEN İŞLEMLER VE ALMALARI GEREKEN RUHSAT VE BELGELER
İş planı hazırlama, işletme işleyiş planı hazırlama, ofis olarak kullanılacak bir gayrimenkul satın alma yahut ofis kiralama, personel alımı için çalışma yapma, sistem gereksinimlerini karşılama, iş kollarını sınıflandırma, ambalajlama ve depolama faaliyetleri için uygun bir alan oluşturma, nakliye ve diğer operasyonel süreçleri planlama ilk etapta yapılması gerekenler olarak listelenebilir.
İşin nitelik ve kapsamının belirlenmesiyle ayrıca lojistik işi ile iştigal edecek firmanın hangi gereklilikleri yerine getirmesi gerektiği ve hangi ruhsatları alması gerektiği ilgili kanunlar kapsamında belirlenmeli ve ilgili başvurular şirketin kurulmasını müteakip yapılmalıdır. Bu kapsamda bir şirketin karayoluyla mı yoksa denizyoluyla mı taşımacılık işiyle iştigal edeceği, hangi tür yükleri taşıyacağı, yükün uluslararası mı yoksa şehirlerarası mı taşınacağı, emteanın tarifeli mi tarifesiz mi taşınacağı gibi bazı unsurlar alınması gereken ruhsat ve belgeleri etkilemektedir.
Bu yazımızda karayolu taşımacılığı işiyle iştigal edecek tüzel kişiler için alınması gereken belge ve ruhsatlara ana hatlarıyla değinilecektir. İştigal edeceğiniz işin niteliği itibariyle değişiklik göstermesi durumunda hangi belgelerin ve ruhsatların alınması gerektiği konusunda avukatlarımıza danışmanız yararlı olacaktır.
Karayolu taşımacılık faaliyetleriyle iştigal edecek taşımacılık, acentelik, taşıma işleri komisyonculuğu, taşıma işleri organizatörlüğü, nakliyat ambarı işletmeciliği, kargo işletmeciliği, lojistik işletmeciliği, dağıtım işletmeciliği, terminal işletmeciliği ve benzeri faaliyetlerde bulunacak gerçek ve tüzel kişilerin Karayolu Taşıma Yönetmeliği gereğince, yapacakları faaliyetlere uygun olan yetki belgesini/belgelerini Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı’nın ilgili bölge müdürlüklerinden almaları zorunludur.
Taşımacıların yetki belgesinden ayrı olarak taşımalarda kullanılacak taşıtların niteliğini ve sayısını gösteren taşıt belgesi ile taşımacının taşıt belgesinde kayıtlı her taşıt için düzenlenen ve taşıtta bulunması gereken taşıt kartı verilir. Taşıt kartı, bir taşıtın yalnız bir yetki belgesinde kayıtlı olduğunu ve bu yetki belgesi altında çalıştırılabileceğini gösteren belgedir. Yetki belgesi sahibinin kullanacağı taşıtların niteliğini ve sayısını liste halinde gösteren, yetki belgesinden ayrı ve yetki belgesinin eki olarak düzenlenen belgeye ise taşıt belgesi denmektedir. Yetki belgeleri eki taşıt belgelerine kaydedilecek taşıtların araç muayenesinin bulunması şarttır.
Taşımacılık, acentelik ve taşıma işleri komisyonculuğu ile nakliyat ambarı ve kargo işletmeciliği yetki belgesi alınabilmesi için taşıma işleri işletmecilerinin mesleki saygınlık, mali yeterlilik ve mesleki yeterliliğe sahip olması gerekmektedir. Ayrıca, Karayolu Taşıma Kanunu’nun 5. maddesi gereğince, karayoluyla yük ve yolcu taşımacılığı faaliyetlerinde kullanılan ticari araçlarda çalışan şoförlerin, sürücü mesleki yeterlilik belgesi (SRC) almaları zorunludur. SRC belgesi de verilecek hizmetlere göre kendi içerisinde sınıflara ayrılmaktadır.
Düzenli yolcu ve eşya taşımaları, nakliyat ambarı ve kargo işletmeciliği ücret tarifeleri, yetki belgesi sahiplerince geçerlilik süresi de belirtilmek suretiyle hazırlanır ve Bakanlığa bildirilmelidir. Ücret tarifelerine uyulması ve bu tarifelerin görülebilecek şekilde işyeri, terminal ve bilet satış yerlerine asılması ve taşıtlarda bulundurulması zorunludur.
Taşımacılar, yolcuya gelebilecek bedenî zararlar için bu Karayolu Taşıma Kanunu’nun 17. maddesinden doğan sorumluluklarını sigorta ettirmek zorundadır. Karayolu taşımacılık malî sorumluluk sigortası, Türkiye’de karayolu motorlu araçlar zorunlu malî sorumluluk sigortası branşında ruhsatı bulunan sigorta şirketleri tarafından yapılmaktadır.
Karayolu Taşıma Yönetmeliğinin 33. maddesi uyarınca, şoförlük mesleği bakımından bedeni ve psiko-teknik açıdan sağlıklı olduklarını gösteren bir sağlık raporunu, yetkili sağlık kuruluşlarından her beş yılda bir almaları şarttır. Karayolu Taşıma Yönetmeliği gereğince, ticari taşıt kullanan kişilerin psikoteknik değerlendirme raporu almaları zorunludur.
Türkiye’ye karayoluyla herhangi bir hudut kapısından giren veya Türkiye’nin herhangi bir deniz limanına deniz yoluyla gelen yüklü karayolu taşıtlarının, herhangi bir aktarma olmadan yapacağı transit taşımaları, Türkiye’den karayolu taşıtları ile diğer ülkelere yapılan ikili taşımalar, diğer ülkelerden karayolu ile Türkiye’ye yapılan ikili taşımalar, indirme, bindirme ve/veya yükleme, boşaltma yerleri, taşımayı yapan taşıtın ait olduğu ülke dışındaki ülkeler olan üçüncü ülke taşımaları uluslararası yolcu ve eşya taşıması tanımına girmektedir.
Bu tür taşımalar, uluslararası taşımacılık alanında Bakanlıktan yetki belgesi almış kişilerin taşıt belgelerinde kayıtlı taşıtlar ve ikili ve çok taraflı uluslararası karayolu taşıma anlaşmalarına göre taşıma yapmaya yetkili veya Bakanlıkça özel izin belgesi verilmiş yabancı plakalı taşıtlarla yapılabilir. Yabancı plakalı taşıtlara bu madde kapsamında verilen taşıma yetkisi; Türkiye’ye veya Türkiye’den veya Türkiye üzerinden taşıma yapma izni veren geçiş belgesi veya özel izin belgesi olmadan kullanılamaz. Dolayısıyla uluslararası karayolu taşımacılığı kapsamına giren faaliyetler için geçiş belgesi veya taşıma özel izin belgesi alınması gerekecektir.
Atık Yönetimi Yönetmeliği’nde lisans alma zorunluluğu getirilen atık türlerini taşıyacak araçlar için taşıma lisansı alınması zorunludur. Tehlikeli atık, tıbbi atık, bitkisel atık yağ gibi atık taşımak isteyen gerçek ve tüzel kişiler taşıma lisanslarını Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği EK-18 de bulunan bilgi ve belgelerde ilgili Valiliğe başvurarak firma ve araç için lisans alabilirler.
Lisans şartı aranmaksızın taşınan atıkların ise, ömrünü tamamlamış araçlar hariç görünüş, koku, toz, sızdırma ve benzeri faktörler yönünden çevreyi kirletmeyecek şekilde kapalı araçlarda taşınması zorunludur. Yetki belgesi sahipleri, tehlikeli madde veya tehlikeli atık taşıyan taşıtlarının; taşıyacakları tehlikeli maddenin veya tehlikeli atığın özelliğine uygun olduğunu gösteren bilgi ve belgeler ile tehlikeli maddeler ve tehlikeli atık zorunlu mali sorumluluk sigortası poliçesini ibraz ederek, ilgili mercilerden bu taşımalar için ayrıca izin almakla yükümlüdürler.
Miktarına bakılmaksızın tehlikeli atıkların taşınması faaliyetinde bulunanlar faaliyetleri nedeniyle oluşacak bir kaza dolayısıyla üçüncü şahıslara verebilecekleri zararlara karşı tehlikeli atık ve tehlikeli madde mali sorumluluk sigortası yaptırmak zorundadırlar. Atık Yönetimi Yönetmeliği uyarınca, sigorta yaptırma zorunluluğuna uymayan işletmelere bu faaliyetler için izin ve lisans verilmemektedir.
Tehlikeli maddeleri taşıma işiyle iştigal eden işletmelerin kayıt altına alınmasını teminen anılan firmaların tehlikeli madde faaliyet belgesi (TMFB) alması gerekmektedir. Tehlikeli Madde Faaliyet Belgesi almak için Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı Bölge Müdürlüklerine başvuru yapılması gerekir. T9 belgesi (ADR Araç Uygunluk Belgesi) aracın tehlikeli madde taşımaya uygunluğunun doğrulanması adına TSE’nin yetkilendirdiği muayene kuruluşlarından alınması gereken belgeler arasındadır.
Limited şirket ve anonim şirket kuruluşu için web sitemizin yayınlarımız kısmında yer alan bilgi yazılarını inceleyebilirsiniz. Kuruluş için gerekli belgeler şirket ortağının yabancı olup olmamasına ve gerçek veya tüzel kişi olmasına göre değişiklik göstermektedir.
Saygılarımızla,
MESÇİ Hukuk Bürosu
